Kościół Pokoju w Jaworze to zabytkowy budynek sakralny, wybudowany w latach 1654-1655 na mocy porozumień pokoju westfalskiego, kończącego wojnę trzydziestoletnią. Budowla powstała z materiałów nietrwałych takich jak drewno, glina i słoma, a jego barokowe wyposażenie i wysokie walory artystyczne stanowią znaczące dziedzictwo kultury. Jest jednym z trzech kościołów pokoju wybudowanych po wojnie trzydziestoletniej i jednym z dwóch zachowanych do dziś. Ponadto, Kościół w Jaworze jest jednym z największych drewnianych kościołów w Europie. Obiekt z racji dużego znaczenia dla kultury i dziedzictwa ludzkości, wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO (więcej informacji).
Kościół Pokoju w Jaworze - rejestracja temperatury i wilgotności przy pomocy rejestratorów Efento
Klient
Problem
Kontrola warunków środowiskowych w zabytkowych obiektach, muzeach i galeriach jest konieczna w celu utrzymania optymalnych temperatur i wilgotności. W ten sposób można spowolnić lub wręcz zapobiec ich samoczynnemu niszczeniu. Szczególnie warto prowadzić długotrwałą obserwację warunków w obiektach po remontach, przenoszeniu eksponatów, zmianie sposobu wentylacji i ogrzewania.
Zakres temperatury i wilgotności względnej powietrza powinien być dostosowany do rodzaju eksponatów i materiału z jakiego są one wykonane. Szczegółowe wartości wilgotności względnej i temperatury, w których przechowywane mogą być dzieła sztuki wykonane z poszczególnych materiałów określone są np. w opracowaniu „Determining the Acceptable Ranges of Relative Humidity And Temperature in Museums and Galleries” – Smithsonian Institution.
Ogólne zalecenia dotyczące temperatury i wilgotności w obiektach muzealnych stanowią że:
- Temperatura z zakresu 19-21°C stanowi najlepszy kompromis pomiędzy komfortem zwiedzających i nakładami energetycznymi. Jeżeli temperatura w pomieszczeniu nie zmienia się skokowo, ma niewielki wpływ na kondycję dzieł sztuki.
- Optymalna wilgotność względna powietrza dla kolekcji mieszanych to 45 – 55%. Zbyt wysoki poziom wilgotności względnej (powyżej 65%) może spowodować rozwój pleśni i grzybów na malowidłach, korozję metali czy uszkodzenia zbiorów bibliotecznych. Z kolei zbyt niski poziom wilgotności względnej (poniżej 25%) prowadzi do utraty higroskopijnej wody, kruchości materiałów higroskopijnych (np. skóra i papier) oraz wzrostu naprężeń mechanicznych, zwłaszcza w wyrobach drewnianych.
Rozwiązanie
Kościół Pokoju w Jaworze został wyposażony w rejestrator temperatury i wilgotności. Rejestrator zasilany jest baterią, która wystarcza na minimum 2 lata pracy, a w pamięci gromadzi 28 000 pomiarów (pomiary temperatury i wilgotności z okresu 1 roku przy próbkowaniu co 15 min). Po zapełnieniu pamięci następuje nadpisywanie danych – najstarsze pomiary zastępowane są nowymi. Przy rejestracji temperatury i wilgotności co godzinę pamieć urządzenia wystarcza na zapis danych przez około 4 lata.
Ze względu na bezprzewodową transmisję i brak konieczności budowy infrastruktury pomiarowej instalacja rejestratorów temperatury i wilgotności Efento polega jedynie na montażu urządzenia w odpowiednim miejscu. Odczyt danych z pamięci urządzenia odbywa się bezprzewodowo przy pomocy smartfona lub tabletu z darmową aplikacją Efento Logger.
Efekt
W przypadku kościoła Pokoju, dysponując danymi z okolic drewnianego stropu opiekunowie kościoła będą mogli dużo łatwiej utrzymywać odpowiednie warunki klimatyczne dla jego drewnianej konstrukcji.
Po odczytaniu, dane mogą być wyświetlone w postaci wykresu wraz z informacjami o minimalnych i maksymalnych wartościach w serii pomiarowej oraz wyeksportowane w formie raportu. Odczyt danych jest możliwy z odległości nawet do 20m, co jest wygodne przy monitorowaniu trudno dostępnych miejsc – freski sufitowe, stropy, poddasza, organy.